انواع و تشخیص بیماری های گیاهی

1. مفهوم بیماری های گیاهی

بیماری گیاهی پدیده ای است که در آن عملکردهای فیزیولوژیکی طبیعی گیاه به طور جدی تحت تأثیر قرار می گیرد و در اثر تداخل مداوم موجودات بیماری زا یا شرایط نامساعد محیطی، ناهنجاری هایی در فیزیولوژی و ظاهر نشان می دهد که شدت آن بیشتر از درجه تحمل گیاه است. این انحراف از حالت طبیعی گیاه، بروز بیماری است. اثرات بیماری های گیاهی بر عملکرد فیزیولوژیکی گیاه عمدتاً در هفت جنبه زیر منعکس می شود:

جذب و انتقال آب و مواد معدنی: بیماری ها ممکن است از جذب آب و مواد معدنی توسط سیستم ریشه گیاه جلوگیری کرده و بر انتقال طبیعی آب و مواد مغذی تأثیر بگذارند.

فتوسنتز: بیماری ها ممکن است بر کارایی فتوسنتزی برگ های گیاه تأثیر بگذارند و تولید محصولات فتوسنتزی را کاهش دهند.

انتقال و انتقال مواد مغذی: بیماری ها ممکن است در انتقال و انتقال طبیعی عناصر غذایی در گیاه اختلال ایجاد کنند.

نرخ رشد و توسعه: بیماری ها ممکن است از سرعت رشد و نمو طبیعی گیاهان جلوگیری کنند.

انباشت و ذخیره سازی محصولات (بازده): بیماری ها می توانند عملکرد گیاه را کاهش داده و بازده اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهند.

هضم، هیدرولیز و استفاده مجدد از محصولات (کیفیت): بیماری ها می توانند کیفیت محصولات گیاهی را تحت تاثیر قرار دهند و ارزش آنها را در بازار کاهش دهند.

تنفس: بیماری ها ممکن است تنفس گیاه را افزایش دهند و مواد آلی بیشتری مصرف کنند.

2. انواع بیماری های گیاهی

انواع مختلفی از بیماری های گیاهی با عوامل اتیولوژیک مختلف وجود دارد که باعث ایجاد انواع بیماری ها می شود. بیماری های گیاهی را می توان با توجه به نوع علت به بیماری های مهاجم و غیر تهاجمی تقسیم کرد.

بیماری های عفونی

بیماری های مهاجم توسط میکروارگانیسم های بیماری زا ایجاد می شوند که می توانند از طریق تماس گیاه به گیاه، حشرات و سایر ناقلین منتقل شوند. چنین بیماری هایی شامل موارد زیر است:

بیماری های قارچی: بیماری های ناشی از قارچ ها مانند کپک خاکستری گوجه فرنگی. بیماری های قارچی اغلب با نکروز، پوسیدگی و کپک روی بافت های گیاهی مشخص می شوند.

بیماری های باکتریایی: بیماری های ناشی از باکتری ها، مانند بیماری لکه های میوه باکتریایی هندوانه. بیماری های باکتریایی اغلب با لکه های آبکی، پوسیدگی و ریزش چرک مشخص می شوند.

بیماری های نماتد: بیماری های ناشی از نماتدها مانند بیماری نماتد ریشه گره گوجه فرنگی. بیماری های نماتد اغلب به صورت گال روی ریشه، کوتوله شدن گیاهان و غیره ظاهر می شوند.

بیماری های ویروسی: بیماری های ناشی از ویروس ها، مانند بیماری ویروسی پیچ خوردگی برگ زرد گوجه فرنگی. بیماری های ویروسی اغلب به صورت شکوفه های برگ، کوتوله شدن و غیره ظاهر می شوند.

بیماری‌های گیاهی انگلی: بیماری‌هایی که توسط گیاهان انگلی ایجاد می‌شوند، مانند بیماری ددر. بیماری های انگلی گیاه اغلب با پیچیدن گیاه انگلی به دور گیاه میزبان و مکیدن مواد مغذی آن مشخص می شود.

بیماری های غیر عفونی

بیماری های غیر تهاجمی ناشی از شرایط نامطلوب محیطی یا مشکلات خود گیاه است. چنین بیماری هایی شامل موارد زیر است:

بیماری های ارثی یا فیزیولوژیکی: بیماری هایی که در اثر عوامل ژنتیکی خود گیاه یا نقص های مادرزادی ایجاد می شوند.

بیماری های ناشی از زوال عوامل فیزیکی: بیماری های ناشی از عوامل فیزیکی مانند دمای بالا یا پایین اتمسفر، باد، باران، رعد و برق، تگرگ و غیره.

بیماری های ناشی از زوال عوامل شیمیایی: بیماری های ناشی از تامین بیش از حد یا ناکافی عناصر کود، آلودگی جو و خاک با مواد سمی، استفاده نادرست از آفت کش ها و مواد شیمیایی.
یادداشت ها
بیماری های عفونی: بیماری های ناشی از میکروارگانیسم های بیماری زا (مانند قارچ ها، باکتری ها، ویروس ها، نماتدها، گیاهان انگلی و ...) که عفونی هستند.

بیماری های غیر عفونی: بیماری های ناشی از شرایط نامساعد محیطی یا مشکلات خود گیاه که مسری نیستند.

3. تشخیص بیماری های گیاهی

پس از بروز بیماری های گیاهی، اولین کاری که باید انجام داد قضاوت دقیق در مورد گیاه بیمار است تا اقدامات کنترلی مناسب برای به حداقل رساندن تلفات ناشی از بیماری های گیاهی پیشنهاد شود.

روش تشخیصی

روش تشخیص بیماری گیاهی به طور کلی شامل موارد زیر است:

شناخت و تشریح علائم بیماری گیاهی: علائم بیماری نشان داده شده توسط گیاه را مشاهده و ثبت کنید.

پرسش از تاریخچه بیماری و بررسی سوابق مربوطه: برای اطلاع از تاریخچه بیماری گیاه و اطلاعات مربوطه.

نمونه برداری و بررسی (میکروسکوپی و تشریح): نمونه هایی از گیاهان بیمار را برای بررسی و تشریح میکروسکوپی جمع آوری کنید.

انجام آزمایش‌های خاص: آزمایش‌های خاص مانند آنالیز شیمیایی یا آزمایش‌های بیولوژیکی را در صورت نیاز انجام دهید.

با استفاده از حذف گام به گام نتیجه گیری کنید: علت بیماری را مرحله به مرحله از بین ببرید.

قانون کخ

تشخیص بیماری های مهاجم و شناسایی عوامل بیماری زا باید با پیروی از قانون کخ تأیید شود که در زیر توضیح داده شده است:

وجود یک میکروارگانیسم بیماریزا اغلب با گیاه بیمار همراه است.

این میکروارگانیسم را می توان در محیط های جدا شده یا مصنوعی جدا و خالص کرد تا یک کشت خالص به دست آید.

کشت خالص به گیاه سالم از همان گونه تلقیح می شود و بیماری با علائم مشابه ظاهر می شود.

یک کشت خالص با جداسازی بیشتر از گیاه بیمار تلقیح شده با همان صفات تلقیح به دست می آید.

اگر این فرآیند شناسایی چهار مرحله ای انجام شود و شواهد محکمی به دست آید، می توان میکروارگانیسم را به عنوان پاتوژن آن تایید کرد.

یادداشت ها

قانون کخ: چهار معیار برای شناسایی پاتوژن‌ها که توسط میکروبیولوژیست آلمانی Koch پیشنهاد شده است، برای اثبات اینکه یک میکروارگانیسم عامل بیماری‌زای یک بیماری خاص است.

استراتژی های کنترل بیماری های گیاهی

کنترل بیماری های گیاهی عبارت است از تغییر رابطه متقابل بین گیاهان، عوامل بیماری زا و محیط از طریق مداخله انسان، کاهش تعداد عوامل بیماری زا، تضعیف بیماری زایی آنها، حفظ و بهبود مقاومت گیاهان به بیماری، بهینه سازی محیط زیست محیطی به منظور دستیابی به هدف کنترل بیماری ها

اقدامات کنترلی جامع

در مبارزه تلفیقی باید کنترل کشاورزی را مبنا قرار دهیم و اقدامات بهداشتی گیاهی، استفاده از مقاومت به بیماری، کنترل بیولوژیکی، کنترل فیزیکی و شیمیایی را با توجه به زمان و مکان به طور معقول و جامع اعمال کنیم و چندین آفت را به طور همزمان درمان کنیم. . این اقدامات عبارتند از:

گیاهپزشکی: جلوگیری از انتشار عوامل بیماری زا با بذر، نهال و غیره.
استفاده از مقاومت در برابر بیماری: انتخاب و ترویج انواع مقاوم به بیماری
کنترل بیولوژیکی: استفاده از دشمنان طبیعی یا موجودات مفید برای کنترل بیماری ها.
کنترل فیزیکی: کنترل بیماری با روش های فیزیکی مانند تنظیم دما و رطوبت.
کنترل شیمیایی: استفاده منطقی از آفت کش ها برای کنترل بیماری ها.

از طریق استفاده همه جانبه از این اقدامات کنترلی، می توان بیماری را به طور موثر کنترل کرد و از دست دادن گیاهان به دلیل همه گیری بیماری ها را کاهش داد.

یادداشت ها
بهداشت گیاهی: اقداماتی برای جلوگیری از انتشار عوامل بیماری زا با بذر، نهال و غیره با هدف حفاظت از منابع گیاهی و ایمنی تولیدات کشاورزی.